Mae Cyngor Sir Fynwy wedi cynnal adolygiad cynhwysfawr o’r terfynau cyflymder 20mya ar draws y Sir, yn dilyn cyfarwyddeb gan Lywodraeth Cymru i gasglu adborth trigolion a darparu canllawiau newydd ‘eithriad 30mya’ yn 2024.
Cymerodd y Cyngor ran ym mhrosiect cam un cychwynnol Llywodraeth Cymru yn 2022-23, gyda ffyrdd dethol yn y Fenni ac ardal Glannau Hafren wedi’u cynnwys fel dau o’r wyth prosiect cam un cenedlaethol.
Fe wnaeth cymryd rhan yn y prosiect cam un wedi ein helpu i baratoi ar gyfer cyflwyno’r terfyn cyflymder cenedlaethol yn 2023. Roeddem yn cydnabod bod y ffordd y mae pob ffordd leol yn cael ei defnyddio yn amrywio; felly, g wnaethom adolygu pob un gyda Chynghorwyr lleol cyn gwneud penderfyniadau o fewn cwmpas y canllawiau gan Lywodraeth Cymru. Gwnaethom hefyd ddiwygiadau i’r terfyn cyflymder ar rai ffyrdd yn y prosiect cam un, gan gynnwys newidiadau i’r B4245 a Heol Cil-y-coed.
Arweiniodd ein cais am adborth at 1,496 o ymatebion unigol gan breswylwyr. Roedd yr adborth hwn yn nodi’r lleoliadau penodol lle mae rhai trigolion yn credu bod angen dychwelyd i’r terfyn cyflymder 30mya. Nodwyd pedair ffordd i’w hailasesu yn seiliedig ar adborth gwerthfawr a dadansoddiad wedi’u halinio â chanllawiau wedi’u diweddaru; y B4245 trwy Fagwyr, Gwndy, Rogiet a Chil-y-coed; Heol Henffordd, Y Fenni; A4143, Y Fenni; a’r A4077 Heol y Fenni a Chae Meldon, Gilwern.
Ar ôl ailasesu’r ffyrdd a nodwyd yn erbyn canllawiau eithriadau 30mya Llywodraeth Cymru, sy’n pwysleisio’n gryf y dylent ddarparu amgylchedd mwy diogel i ddefnyddwyr ffyrdd sy’n agored i niwed fel cerddwyr a beicwyr, mae’r Cyngor wedi dod i’r casgliad nad oes angen unrhyw newidiadau pellach, a dylai’r holl ffyrdd sydd wedi’u gosod ar 20mya ar hyn o bryd aros fel ag y maent.
Mae’r adnodd hwn yn darparu fframwaith i Awdurdodau Priffyrdd Cymru asesu addasrwydd codi terfynau cyflymder i 30mya ar ffyrdd cyfyngedig a phresennol 20mya wrth ystyried ffactorau ac amgylchiadau lleol.
Mae’n bwysig nodi na chafodd sylwadau’n ymwneud â’r polisi cyffredinol neu Gefnffyrdd eu hystyried, gan mai materion i Lywodraeth Cymru yw’r rhain.
Cliciwch ar y ffyrdd isod i gael rhagor o fanylion am yr ailasesiadau.
Click on the roads below to find out more details on the reassessments.
B4245 trwy Fagwyr, Gwndy, Rogiet a Chil-y-coed (Cliciwch yma)
Wrth gymhwyso’r canllawiau a grybwyllwyd uchod i’r B4245 drwy Fagwyr, Gwndy, Rogiet a Chil-y-coed, mae Cyngor Sir Fynwy yn canfod bod y pwyntiau canlynol yn berthnasol:
- Adrannau 3.2 a 3.3: Nid yw’r awdurdod yn ystyried bod manteision digonol i godi’r terfyn cyflymder yn y lleoliad hwn a fyddai’n fwy niferus na’r effeithiau negyddol ar ddiogelwch cerddwyr, beicwyr a defnyddwyr cadeiriau olwyn.
- Adran 4.2.2: Mae llawer o rannau o’r B4245 yn croesi ardaloedd dwysedd uchel gyda gweithgaredd cerddwyr a beicwyr yn aml.
- Adran 4.2.2: Mae gan lawer o rannau o’r B4245 ddwysedd preswyl dros 20 eiddo y cilometr.
- Adran 4.2.2: Mae eiddo preswyl yn ffinio â’r B4245 mewn llawer o leoliadau, ac yn aml yn golygu bod angen croesfannau mewn mannau lle nad oes seilwaith i gerddwyr dan reolaeth.
- Rhan 4.3.1: Nid yw’r B4245 yn isffordd o fewn ardal ddiwydiannol gyda fawr ddim traffig cerddwyr neu feicwyr.
- Adran 4.4.1: Mae’r rhan fwyaf o’r B4245 drwy Fagwyr a Gwndy yn brin o gyfleusterau ar wahân (sy’n cwrdd â’r lled gofynnol yn unol â Chanllawiau’r Ddeddf Teithio Llesol) ar gyfer cerddwyr a beicwyr.
- Rhan 4.4.1: Mae gan y B4245 lawer o fannau croesi heb eu rheoli i gerddwyr a beicwyr.
- Adran 4.6.2: Er y gall fod rhannau o’r B4245 trwy Fagwyr, Gwndy, Rogiet a Chil-y-coed sy’n cynnig dadl dda dros godiad i 30mya, nid yw’r un o’r adrannau hyn yn fwy na 600m o hyd. Mae’r canllawiau uchod yn annog pobl i beidio â gwneud newidiadau cyson i derfynau cyflymder er mwyn osgoi dryswch i yrwyr, gan argymell yn erbyn terfynau cyflymder byrrach na 600m .
Wrth benderfynu ar y terfyn cyflymder mwyaf priodol ar gyfer y lleoliadau hyn ar hyd y B4245, rhaid i ni ystyried amgylchedd y llwybr cyfan yn gyffredinol, sef llwybr preswyl yn bennaf gyda gweithgarwch cerddwyr rheolaidd yn union gerllaw’r briffordd weithredol.
Yn seiliedig ar yr ystyriaethau uchod, nid yw Cyngor Sir Fynwy yn ystyried ei bod yn briodol newid y terfyn cyflymder 20mya ar y B4245 yn ôl i 30mya.
Heol Henffordd, Y Fenni (Cliciwch yma)
Wrth gymhwyso’r canllawiau a grybwyllwyd uchod i Heol Henffordd, Y Fenni, mae Cyngor Sir Fynwy yn canfod y pwyntiau canlynol yn berthnasol:
- Adran 4.6.2: Gall fod rhannau byr o Heol Henffordd y gellid eu hystyried yn briodol ar gyfer terfyn cyflymder o 30mya. Nid oes unrhyw ran sy’n fwy na 600 metr o hyd yn bodloni’r holl feini prawf sy’n angenrheidiol ar gyfer terfyn cyflymder 30mya y gellir ei gyfiawnhau.
- Adran 3.3.1: Mae gan y rhan fwyaf o’r rhan 20mya o Heol Henffordd breswylfeydd yn agos.
- Adran 4.2.1: Mae llawer o rannau o Heol Henffordd yn croesi ardaloedd dwysedd uchel gyda cherddwyr a beicwyr yno’n aml.
- Adran 4.2.1: Mae Heol Henffordd o fewn pellter cerdded 100m i Neuadd Gymunedol Llandeilo Bertholau a Pharc Beili.
- Adran 4.2.1: Mae gan lawer o rannau o Heol Henffordd ddwysedd preswyl dros 20 eiddo y cilometr.
- Adran 4.2.2: Mae eiddo preswyl yn ffinio â Heol Henffordd mewn llawer o leoliadau, yn aml yn golygu bod angen croesfannau mewn mannau lle nad oes seilwaith i gerddwyr dan reolaeth.
- Adran 4.3.1: Nid yw Heol Henffordd yn llwybr cludo nwyddau neu fysiau hanfodol. Yn ogystal, nid oes tystiolaeth ar hyn o bryd o gynnydd sylweddol mewn amseroedd teithio ers gweithredu’r terfyn 20mya.
- Adran 4.3.1: Nid yw Heol Henffordd yn ffordd fach o fewn ardal ddiwydiannol gydag ychydig iawn o draffig cerddwyr neu feicwyr.
- Adran 4.4.1: Mae gan Heol Henffordd lawer o fannau croesi heb eu rheoli i gerddwyr a beicwyr.
- Adran 4.6.2: Er y gall fod rhannau o’r B4245 trwy Fagwyr, Gwndy, Rogiet a Chil-y-coed sy’n cynnig dadl dda dros gynyddu’r terfyn i 30mya, nid yw’r un o’r adrannau hyn yn fwy na 600m o hyd. Mae’r canllawiau uchod yn annog pobl i beidio â gwneud newidiadau cyson i derfynau cyflymder er mwyn osgoi dryswch i yrwyr, gan argymell yn erbyn terfynau cyflymder byrrach na 600m.
Wrth benderfynu ar y terfyn cyflymder mwyaf priodol ar gyfer Heol Henffordd, rhaid i ni ystyried amgylchedd y llwybr cyfan, sef llwybr preswyl yn bennaf gyda gweithgarwch rheolaidd i gerddwyr yn agos at y briffordd weithredol.
Yn seiliedig ar yr ystyriaethau uchod, nid yw Cyngor Sir Fynwy yn ystyried ei bod yn briodol newid y terfyn cyflymder ar Heol Henffordd yn ôl i 30mya.
A4143, Y Fenni (Cliciwch yma)
Wrth gymhwyso’r canllawiau a grybwyllwyd uchod i’r A4143, mae Cyngor Sir Fynwy yn gweld y pwyntiau canlynol yn berthnasol:
- Adrannau 3.2 a 3.3: Nid yw’r awdurdod yn ystyried bod manteision cydnabyddedig digonol i godi’r terfyn cyflymder yn y lleoliad hwn a fyddai’n fwy niferus na’r effeithiau negyddol ar ddiogelwch ffyrdd yn gyffredinol.
- Adran 4.2.1: Mae’r A4143 yn gymharol agos i Ysbyty Nevill Hall ac yn rhan o lwybr cerddwyr i gyrraedd yr ysbyty.
- Adran 4.3.1: Nid yw’r A4143 yn llwybr cludo nwyddau neu fysiau hanfodol. Yn ogystal, nid oes tystiolaeth ar hyn o bryd o gynnydd sylweddol mewn amseroedd teithio ers gweithredu’r terfyn 20mya.
- Adran 4.4.1: Mae diffyg cyfleusterau ar wahân ar yr A4143 (sy’n cwrdd â’r lled gofynnol yn unol â Chanllawiau’r Ddeddf Teithio Llesol) ar gyfer cerddwyr a beicwyr.
- Adran 4.4.1: Mae gan yr A4143 enghreifftiau o groesfannau heb eu rheoli i gerddwyr.
- Adran 4.6.2: Er bod amgylchedd y lleoliad hwn yn gyffredinol yn bodloni’r meini prawf ar gyfer terfyn cyflymder 30mya, dim ond tua 570m o hyd yw’r rhan a ystyriwyd. Mae canllawiau yn annog pobl i beidio â gwneud newidiadau cyson i derfynau cyflymder er mwyn osgoi dryswch i yrwyr, gan argymell yn erbyn terfynau cyflymder byrrach na 600m.
Yn yr achos hwn, mae cynnal terfyn cyflymder cyson ledled y Fenni yn cael blaenoriaeth o safbwynt diogelwch ffyrdd. Byddai terfyn 30mya yn cyfrannu at ddryswch gyrwyr a gallai annog cyflymderau uwch wrth ddynesu ac allan, yn enwedig ar ffyrdd ymyl preswyl fel Union Road West. Felly, ystyrir bod yr effeithiau negyddol posibl ar ddiogelwch ar y ffyrdd yn sylweddol uwch na’r manteision lleiaf o gynyddu’r terfyn cyflymder i 30mya yn y lleoliad hwn, a fyddai ond yn arbed tua 20 eiliad i fodurwyr.
Yn seiliedig ar yr ystyriaethau uchod, nid yw Cyngor Sir Fynwy yn ystyried ei bod yn briodol newid y terfyn cyflymder ar y A4143 yn ôl i 30mya.
A4077 Heol y Fenni a Chae Meldon, Gilwern (Cliciwch yma)
In applying the guidance mentioned above to the A4077 Abergavenny Road and Cae Meldon, Gilwern Monmouthshire County Council finds the following points relevant:
- Adrannau 3.2 a 3.3: Nid yw’r awdurdod yn ystyried bod manteision digonol i godi’r terfyn cyflymder yn y lleoliad hwn a fyddai’n fwy niferus na’r effeithiau negyddol ar ddiogelwch cerddwyr, beicwyr a defnyddwyr cadeiriau olwyn.
- Adran 4.2.2: Mae llawer o adrannau o’r lleoliadau hyn yn mynd trwy ardaloedd gyda lefelau uchel o weithgaredd cerddwyr a beicwyr. Mae Cae Meldon yn arbennig o nodedig, yn aml yn profi traffig cerddwyr mewn ardal lle nad oes llwybr troed ar wahân. Mae hyn yn aml yn arwain at gerddwyr yn cerdded ger y briffordd gyhoeddus fabwysiedig.
- Adran 4.3.1: Nid yw’r A4077 yn llwybr cludo nwyddau hanfodol. Hefyd, nid oes tystiolaeth ar hyn o bryd o gynnydd sylweddol mewn amseroedd teithio ers gweithredu’r terfyn 20mya.
- Adran 4.4.1: Mae diffyg cyfleusterau ar wahân (sy’n cwrdd â’r lled gofynnol yn unol â Chanllawiau’r Ddeddf Teithio Llesol) ar gyfer cerddwyr a beicwyr ar raddfa’r 20mya ar yr A4077.
- Adran 4.2.1: Mae gan lawer o rannau o’r A4077 ddwysedd preswyl dros 20 eiddo y cilometr.
Wrth benderfynu ar y terfyn cyflymder mwyaf priodol ar gyfer y lleoliad hwn ar hyd yr A4077 Ffordd y Fenni a Chae Meldon, rhaid i ni ystyried amgylchedd y llwybr cyfan yn gyffredinol, sy’n ardal breswyl yn bennaf gyda cherddwyr rheolaidd ger y briffordd weithredol.
Ymhellach, yn dilyn trafodaethau gyda chynghorwyr ward etholedig, daethpwyd i’r casgliad y dylai maint y terfyn cyflymder 20mya yn yr ardal hon aros fel y mae, a gefnogir gan y trigolion lleol cyfagos.
Yn seiliedig ar yr ystyriaethau uchod, nid yw Cyngor Sir Fynwy yn ystyried ei bod yn briodol newid y terfyn cyflymder ar yr A4077 a Chae Meldon i 30mya.
600m Isafswm Hyd Terfyn Cyflymder
| Efallai y byddwch yn nodi bod y canllawiau’n nodi’r canlynol am isafswm hyd terfynau cyflymder: 4.6.1 Wrth gymhwyso’r canllawiau hyn, dylid osgoi newidiadau cyson yn y terfyn cyflymder, er mwyn osgoi dryswch i’r gyrrwr. 4.6.2 Yn unol â SLSLiW, yn gyffredinol ni ddylai isafswm hyd terfyn cyflymder fod yn llai na 600 metr i osgoi gormod o newidiadau ar hyd y llwybr. Gellir lleihau hyn i 400 metr ar gyfer terfynau cyflymder is, neu hyd yn oed 300 metr ar ffyrdd sydd â swyddogaeth mynediad lleol yn unig. Ni argymhellir unrhyw beth byrrach.’ Nid yw’r isafswm hydoedd hyn yn berthnasol i derfynau clustogi, y manylir arnynt isod. Mae’n bwysig egluro bod yr isafswm o 400m yn cyfeirio’n benodol at derfynau cyflymder is (20mya neu lai), gyda’r lleiafswm o 300m yn cyfeirio at ffyrdd â swyddogaethau mynediad lleol yn unig. Nid yw’r un o’r meini prawf hyn yn berthnasol i’r llwybrau sy’n cael eu hailasesu; felly, mae’r isafswm hyd terfyn cyflymder o 600m yn berthnasol. |
Pasiodd y Senedd ddeddfwriaeth Gorchymyn Ffyrdd Cyfyngedig (Terfyn Cyflymder 20 mya) (Cymru) 2022 yn 2022. Mae hyn yn golygu y bydd terfynau cyflymder ar y rhan fwyaf o ffyrdd cyfyngedig yn gostwng o 30mya i 20mya o fis Medi 2023.
Mae ffyrdd cyfyngedig yn cynnwys goleuadau stryd sydd ddim mwy na 200 llath oddi wrth ei gilydd. Maent fel arfer wedi’u lleoli mewn ardaloedd preswyl ac adeiledig gyda llawer o gerddwyr.
Gallai lleihau’r terfyn cyflymder rhagosodedig o 30mya i 20mya yn yr ardaloedd hyn arwain at nifer o fanteision, gan gynnwys:
- gostyngiad yn nifer y gwrthdrawiadau ffordd
- mwy o gyfleoedd i gerdded a beicio yn ein cymunedau
- helpu i wella ein hiechyd a’n lles
- gwneud ein strydoedd yn fwy diogel
- diogelu’r amgylchedd ar gyfer cenedlaethau’r dyfodol.
- anafiadau llai difrifol os bydd gwrthdrawiadau’n digwydd
Cymru yw un o’r gwledydd cyntaf yn y byd a’r genedl gyntaf yn y DU i gyflwyno deddfwriaeth i gael terfyn cyflymder o 20mya ar ffyrdd lle mae ceir yn cymysgu â cherddwyr a beicwyr.
Mae’r newidiadau hyn yn cefnogi:
- Ymrwymiad Rhaglen Lywodraethu Llywodraeth Cymru
- Llwybr Newydd: Strategaeth Drafnidiaeth Cymru, sy’n rhoi blaenoriaeth i gerdded a beicio uwchlaw pob dull arall o deithio
- Cymru’r Dyfodol: cynllun cenedlaethol 2040, sy’n gosod y nod i bobl fyw mewn mannau lle mae teithio’n cael effaith amgylcheddol isel
Mae gwybodaeth ychwanegol am Derfyn Cyflymder 20mya Diofyn Llywodraeth Cymru ar gael yma.