Skip to Main Content

Mae Bil Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant (Cymru) yn diffinio ‘gofalwr’ fel:

ystyr “gofalwr” yw person sy’n darparu neu’n bwriadu darparu gofal i oedolyn neu blentyn anabl;

Nid yw person yn ofalwr at ddibenion y Ddeddf hon os yw’r person yn darparu neu’n bwriadu darparu gofal

(a) o dan neu yn rhinwedd contract, neu
(b) fel gwaith gwirfoddol.

Yn syml, mae gofalwr yn

  • yn rhywun o unrhyw oed,
  • sy’n darparu gofal i rywun arall:
    • sydd ag anabledd corfforol, salwch meddwl a/neu salwch hirdymor, a heb y gofal hwnnw, ni allai’r person arall fyw’n annibynnol.

Bydd gofalwyr di-dâl fel arfer yn perthyn i un o’r tri chategori bras canlynol, tra’n cydnabod hefyd bod gofalwyr di-dâl yn unigolion ag ystod amrywiol o anghenion.

Gofalwr sy’n Oedolyn – person dros 18 oed sy’n gofalu am rywun arall sydd hefyd dros 18 oed.

Gofalwr Ifanc – person ifanc o dan 18 oed sy’n darparu gofal i rywun arall, fel brawd neu chwaer neu oedolyn.

Rhiant Ofalwr – mae rhiant/rhieni yn darparu gofal a chymorth ychwanegol i’w plentyn neu blentyn sy’n oedolyn oherwydd eu hanabledd (plentyn/plentyn sy’n oedolyn).

Pethau pwysig i’w nodi

Byddai rhywun sy’n derbyn Lwfans Gofalwr yn dal i gael ei ystyried yn ofalwr di-dâl.

Mae’r term gofalwr di-dâl bellach yn cael ei ddefnyddio i wahaniaethu rhwng rhywun sy’n darparu gofal di-dâl, yn hytrach na rhywun sy’n cael ei dalu i ddarparu gofal hy gofalwr.

Mae hwn yn gyfle i ofalwr di-dâl gael sgwrs gyda gweithiwr gofal cymdeithasol proffesiynol

  • am yr hyn sy’n bwysig i chi fel gofalwr di-dâl a pha ganlyniadau rydych am eu cyflawni i chi’ch hun.
  • i nodi pa gymorth, gwasanaethau ataliol, gwybodaeth, cyngor neu gymorth a allai helpu i gyflawni’r canlyniadau hynny a nodwyd
  • a ydych yn gallu ac yn fodlon darparu gofal i’r person yr ydych yn gofalu amdano

Yn dilyn y sgwrs hon,  bydd yr Awdurdod Lleol yn gallu nodi a oes angen gofal, cymorth neu ofal a chymorth ar ofalwr di-dâl.

Rhywbeth pwysig i’w nodi

  • Bydd y cymorth sydd ei angen arnoch fel gofalwr di-dâl yn dod gan yr Awdurdod Lleol lle mae’r person rydych yn gofalu amdano yn byw.

Os ydych chi eisiau siarad â rhywun am eich rôl fel gofalwr neu eisiau copi caled o’r Llawlyfr Gofalwyr, yna ffoniwch un o’r rhifau canlynol.

Gwasanaethau Oedolion
Y Fenni Ffôn: 01873 735885
Trefynwy/Rhaglan/Brynbuga/Tryleg Ffôn: 01600 773041
Cas-gwent/Cil-y-coed Ffôn: 01291 635666
 
Os hoffech dderbyn mwy am gymorth ar gyfer gofalwyr ifanc,  cysylltwch â
Gwasanaeth Gofalwyr Ifanc
Ffoniwch 01633 644389 (Dydd Llun i ddydd Gwener, 9am-5pm) i siarad ag un o’r tîm.
E-bost: youngcarers@monmouthshire.gov.uk neu SPACEWbandFamilySupport@monmouthshire.gov.uk

Nid yw pawb eisiau neu’n barod i gael asesiad anghenion gofalwr ac weithiau efallai y byddwch am ddod o hyd i’r wybodaeth eich hun. Isod, mae rhai dolenni gwybodaeth defnyddiol.

Gofalwyr ifanc – Os ydych chi eisiau dysgu mwy am gyrchu cefnogaeth, yna dilynwch y ddolen hon Gofalwyr Ifanc – Sir Fynwy

Lwfans Gofalwyr – Budd-dal cenedlaethol yw Lwfans Gofalwr sy’n cael ei hawlio drwy www.gov.uk. Dilynwch y ddolen hon ac yna chwiliwch am Lwfans Gofalwr i fynd â chi’n syth i’r dudalen. Ni allwch gael Lwfans Gofalwr trwy asesiad anghenion gofalwr.

Y Llawlyfr Gofalwyr – mae’n cynnwys amrywiaeth o wybodaeth i helpu yn y rôl ofalu fel gwybodaeth fanylach am asesiad o anghenion gofalwr, gofalu amdanoch, ewyllysiau a phwerau atwrnai ac ati (rhowch ddolen i’r llawlyfr)

Llawlyfr Rhieni a Gofalwyr – mae hwn yn darparu gwybodaeth ddefnyddiol i gefnogi rhieni sy’n ofalwyr i ddeall yr effaith arnynt pan fydd eu plentyn yn trosglwyddo i fyd oedolion (rhowch ddolen i’r llawlyfr).

Cynllunio ar gyfer Argyfyngau – mae’r llyfryn hwn i helpu gofalwyr di-dâl i gofnodi gwybodaeth am ba ofal a ddarperir i’r sawl y maent yn gofalu amdano. Os bydd argyfwng yn codi ac na all gofalwr ddarparu’r gofal hwnnw, gall y wybodaeth hon helpu eraill i gamu i’r adwy. ( rhowch ddolen i’r llawlyfr).

Tudalen Facebook Rhwydwaith Gofalwyr Sir Fynwy – cadwch olwg am ddiweddariadau gofalwyr di-dâl ar ein tudalen Facebook, sydd hefyd yn cynnwys gwybodaeth gan sefydliadau eraill. I ddod o hyd i ni chwiliwch am Rwydwaith Gofalwyr Sir Fynwy.

  • Cylchlythyr Gwanwyn a Hydref Gofalwyr Sir Fynwy

Mae hyn yn cynnwys amrywiaeth o wybodaeth leol a chenedlaethol, cyfeirio at fudd-daliadau a grantiau, grwpiau cymorth, diweddariadau ar ddigwyddiadau ac unrhyw wybodaeth a allai helpu gofalwyr di-dâl.

  • Mynediad i ddigwyddiadau a mentrau di-dâl i ofalwyr

Teithiau a digwyddiadau wedi’u trefnu, gan roi amser i ofalwyr di-dâl i ffwrdd o’u rôl fel gofalwyr a chyfle i gwrdd ag eraill. Rydym wedi gweld llawer o gyfeillgarwch newydd yn dod i’r amlwg o ganlyniad i hyn.

  • Mynediad i wneud cais am 25% o Wasanaethau Hamdden MonLife

Mae Gwasanaethau Hamdden Sir Fynwy yn darparu gostyngiad o 25% i’w Canolfannau Hamdden ar gyfer gofalwyr di-dâl, ac unwaith y byddwch wedi ymuno â Rhwydwaith Gofalwyr Sir Fynwy, gallwch wneud cais am y budd-dal hwn.