Sut caiff y Dreth Gyngor ei gwario

Mae’r dreth gyngor yn talu am wasanaethau lleol fel ysgolion, gwasanaethau gofal cymdeithasol, casglu gwastraff, cynnal a chadw ffyrdd a strwythurau, goleuadau stryd, hamdden a diwylliant, gwasanaethau brys a llawer mwy.

Mae’r rhan fwyaf o’r dreth gyngor yn mynd i’r awdurdod lleol, Cyngor Sir Fynwy, i’w wario ar wasanaethau lleol ond mae rhannau hefyd yn mynd i Gomisiynydd Heddlu a Throseddu Gwent a Chynghorau Cymuned.

Mae’r Cyngor hefyd yn derbyn incwm o ardrethi busnes, grantiau’r llywodraeth, ffioedd a thaliadau eraill, sydd i gyd yn cyfrannu at gost darparu gwasanaethau’r Cyngor.

Mae’r dreth gyngor hefyd yn cyfrannu at gostau a gwasanaethau eraill gan gynnwys rheoli adeiladau’r Cyngor, costau sy’n gysylltiedig â pholisi, strategaeth a chyfathrebu, costau rhedeg y gwasanaeth refeniw a budd-daliadau a chostau benthyca.

Cyllideb 2024/25

Rhennir gwariant y Cyngor yn ddau gategori a elwir yn refeniw a chyfalaf.

Mae cynllun cyllideb y Cyngor yn gweld cyllideb refeniw gyffredinol ar gyfer 2024/25 o £219.9 miliwn.

Bydd y gyllideb refeniw yn cael ei hariannu gan:

• Grant cymorth refeniw gan Lywodraeth Cymru o £91.2m

• Ailddosbarthu ardrethi annomestig gan Lywodraeth Cymru o £34.9m

• Y Dreth Gyngor i ariannu gwasanaethau’r Cyngor o £73.3m

• Y Dreth Gyngor i ariannu gwasanaethau comisiynydd yr Heddlu a Throseddu Gwent) o £16.9m

• Y Dreth Gyngor i ariannu gwasanaethau’r Cynghorau Cymuned o £3.6m

Nod cyllideb 2024/25 yw diogelu a chynnal am nawr ac i’r dyfodol y gwasanaethau y gwyddom eu bod yn bwysig i drigolion Sir Fynwy heb beryglu sefydlogrwydd ariannol y Cyngor.

Er bod yn rhaid gwneud dewisiadau anodd i ddiogelu gwasanaethau, bydd y gwasanaethau sydd ar gael i drigolion eleni ar gael yn 2024/25. Bydd casgliadau gwastraff yn aros yr un fath. Mae canolfannau hamdden, canolfannau ailgylchu, llyfrgelloedd a hybiau cymunedol i gyd yn parhau ar agor.

Bydd ffocws yn parhau ar fynd i’r afael ag anghydraddoldebau ac amddiffyn y rhai mwyaf agored i niwed yn ein cymdeithas. Mae hyn yn golygu y bydd ein cymorth ar gyfer darpariaeth anghenion dysgu ychwanegol yn cynyddu yn ogystal â’r canolfannau adnoddau arbenigol ar gyfer plant a phobl ifanc anabl sy’n eu helpu i aros yn eu hysgolion lleol. Yn anad dim, byddwn yn gweithio gyda phartneriaid ac yn cefnogi ein cymunedau, gan ddarparu cyngor a chymorth ymarferol i’r rhai sydd wedi’u taro waethaf gan yr argyfwng Costau Byw, megis oergelloedd cymunedol, cymorth iechyd meddwl, tai a chyngor lles.

Mae cynllun cyllideb y Cyngor hefyd yn clustnodi cyllideb cyfalaf o £35.2 miliwn ar gyfer 2024/25.

Bydd y gwariant cyfalaf hwn yn ceisio cefnogi:

• Buddsoddiad pellach o £1.65m yn ein priffyrdd a strwythurau gyda gwaith wedi’i dargedu i wella cyflwr ein seilwaith ffyrdd
• Buddsoddiad cyfalaf o £150,000 i ganiatáu ar gyfer gwaith brys ar bontydd ar draws rhwydwaith hawliau tramwy cyhoeddus helaeth y Cyngor.
• Buddsoddiad cyfalaf o £100,000 i ganiatáu asesiad llawn o fesurau datgarboneiddio posibl ar draws ystâd y Cyngor gyda’r nod o leihau allyriadau carbon, gan wneud cyfraniad cadarnhaol at fynd i’r afael â’r argyfwng hinsawdd a natur.
• Buddsoddiad cyfalaf o £350,000 i fynd i’r afael â gwelliannau iechyd a diogelwch brys yn ein Depos, a £150,000 pellach i archwilio’r potensial ar gyfer cydgrynhoi darpariaeth depo yn Ne’r Sir i ddarparu arbedion effeithlonrwydd a lleihau ein hôl troed Cabon yn gyffredinol.
• Gorchmynion diogelu mannau cyhoeddus – £45,000 ar gyfer arwyddion mewn parciau a mannau agored eraill, yn barod ar gyfer gweithredu ‘Gorchymyn Diogelu Mannau Cyhoeddus (GDMC) y Cyngor ar gyfer rheoli cŵn’.
• Costau Datblygu Ffermydd Solar – £150,000 i ddatblygu achos busnes a chais cynllunio i benderfynu ar y llif refeniw posibl a hyfywedd datblygiad pellach.

Cliciwch yma i weld sut mae’r Dreth Gyngor yn cael ei defnyddio i gefnogi’r gwasanaethau rydym yn eu darparu ac i weld ble rydym yn parhau i fuddsoddi yn ein hasedau.

Cynllunio ariannol tymor canolig

Cynllun ariannol tymor canolig pedair blynedd (MTFP) y Cyngor yw sylfaen ein cynllunio ariannol ac mae’n amlinellu’r heriau a’r risgiau ariannol sy’n ein hwynebu yn y tymor canolig.

Bydd y fersiwn nesaf yn canolbwyntio ar yr heriau cynyddol o ran cynnal a chynnal y lefelau presennol o ddarparu gwasanaethau mewn amgylchedd o alw a chostau cynyddol, ynghyd â’r risg a’r ansicrwydd ynghylch setliadau ariannu a ragwelir dros y tymor canolig.

Bydd yn ceisio amlinellu’r risgiau, effeithiau a goblygiadau mynd i’r afael â diffyg cyllidebol tymor canolig, gan ganolbwyntio ar y strategaethau sydd ar gael i’r Cyngor i alluogi model ariannol cynaliadwy yn y dyfodol sy’n ceisio cefnogi gwasanaethau cyhoeddus effeithlon ac effeithiol ar gyfer cymunedau Sir Fynwy. Bydd hyn yn unol â’r blaenoriaethau a amlinellir yng nghynllun Cymunedol a Chorfforaethol y Cyngor a chynlluniau galluogi amrywiol sy’n bwydo iddo.