Dydd Mercher 21ain Mehefin yw heuldro’r haf, y diwrnod hiraf yn ein blwyddyn a’r pwynt pan fydd yr oriau golau dydd yn dechrau byrhau. Mae hyd y dydd yn bwysig i fywyd gwyllt gan ei fod yn cyfrannu at amseru’r gwanwyn a’r hydref. Fodd bynnag, ar gyfer ein coed collddail, nid hyd y dydd sy’n bwysig mewn gwirionedd, ond yn hytrach hyd y nos sy’n helpu i gychwyn blaguriad yn y gwanwyn, a chwymp dail yn yr hydref. Mae coed yn defnyddio golau haul i gynhyrchu’r bwyd sydd ei angen arnynt i dyfu, trwy broses o’r enw ffotosynthesis.
Ar heuldro’r haf, mae gan y coed yr amser mwyaf i wledda. Yn y broses o wledda hwn, mae’r coed yn amsugno carbon deuocsid, gan gael gwared ar y carbon i’w droi’n garbohydradau a rhyddhau’r ocsigen yn ôl i’r amgylchedd. Yn ogystal â rhyddhau’r ocsigen, mae coed hefyd yn rhyddhau rhywbeth o’r enw ffytoncidau. Dangoswyd bod y cemegau hyn yn rhoi hwb i’n systemau imiwnedd, felly gall treulio amser mewn coed a choetiroedd ac o’u cwmpas wella ein hiechyd. Mae astudiaethau wedi dangos bod coed yn rhoi mwy o’r cyfansoddion sy’n rhoi iechyd hyn yn yr haf.
Gall treulio amser yn mwynhau coed a choetir yn dawel hefyd wella ein hiechyd meddwl yn ogystal â’n hiechyd corfforol. Mae Siapan wedi arwain ar y wyddoniaeth ac wedi datblygu therapïau iechyd newydd o’r enw Shinrin Yoku, neu ymdrochi coedwig: sef bod yn dawel a llonydd, yn arsylwi ar natur ac ymlacio mewn amgylcheddau coedwig. Beth am roi cynnig arni?
Dyma rai awgrymiadau ar gyfer Ymdrochi Coedwig (trwy garedigrwydd y Comisiwn Coedwigaeth):
- Diffoddwch eich dyfeisiau i roi’r cyfle gorau i chi ymlacio, gan fod yn ystyriol a mwynhau profiad sy’n seiliedig ar goedwig synhwyraidd.
- Pwyllwch. Symudwch drwy’r goedwig yn araf fel y gallwch weld a theimlo’n fwy.
- Cymerwch anadl hir yn ddwfn i’r abdomen. Mae ymestyn anadlu aer i ddwywaith hyd yr anadliad arferol yn anfon neges i’r corff y gall ymlacio.
- Stopiwch, sefwch neu eisteddwch, aroglwch yr hyn sydd o’ch cwmpas, beth allwch chi ei arogli?
- Cymerwch sylw o’ch amgylchoedd gan ddefnyddio’ch holl synhwyrau. Sut mae amgylchedd y goedwig yn gwneud i chi deimlo? Byddwch yn wyliadwrus, edrychwch ar fanylion bach natur.
- Eisteddwch yn dawel gan ddefnyddio arsylwi gofalgar; ceisiwch osgoi meddwl am eich rhestr i’w wneud neu faterion sy’n gysylltiedig â bywyd bob dydd. Efallai y cewch eich synnu gan nifer y trigolion coedwig gwyllt a welwch gan ddefnyddio’r broses hon.
- Cadwch eich llygaid ar agor. Mae lliwiau natur yn lleddfol ac mae astudiaethau wedi dangos bod pobl yn ymlacio orau wrth weld gwyrddion a gleision.
- Arhoswch cyhyd ag y gallwch, dechreuwch gyda therfyn amser cyfforddus ac adeiladwch hyd at y ddwy awr a argymhellir ar gyfer profiad ymdrochi coedwig cyflawn.
Mae manteision mesuradwy o goetir yma yn Sir Fynwy hefyd. Mae Cyngor Sir Fynwy wedi cynnal astudiaeth i asesu gwerth coed a’r holl wasanaethau y maent yn eu darparu i ni. Roedd astudiaeth i-Tree Eco yn cwmpasu’r ardaloedd trefol rhwng Cas-gwent a Gwndy ac wedi darganfod bod y coed yno yn rhyng-gipio 38,700 metr sgwâr o law, gan helpu i leihau llifogydd i werth tua £56,000. Mae’r coed hyn yn unig yn cael gwared â 24 tunnell o lygredd bob blwyddyn. https://www.monlife.co.uk/cy/outdoor/green-infrastructure/partneriaethau-seilwaith-gwyrdd/gwent-green-grid-partnership/itree-eco-study/
https://www.monmouthshire.gov.uk/cy/coed/
