Ble i ddechrau, i adrodd ar gyfnod eithaf gwallgof i ddweud y gwir. Beth am gychwyn ar lefel y DU a gweithio ein ffordd i lawr i’r Sir.
Mae pob un o’r gwledydd cartref yn dilyn dulliau gwahanol iawn, felly mae’n bwysig iawn ein bod yn helpu ein dinasyddion i ddeall yr hyn sy’n berthnasol yma. Nid yw ‘Haenau’ y Prif Weinidog a gyhoeddwyd ddydd Llun yn berthnasol i Sir Fynwy. Rydym yn dilyn y sgwrs barhaus yn frwd rhwng Prif Weinidog Cymru a’r Prif Weinidog, ynghylch pobl o ardaloedd heintiau uchel yn Lloegr sy’n gallu teithio i ardaloedd heintiau isel yng Nghymru.
Rydym fel cenedl ar gynnydd o hyd. Pan fydd Iechyd Cyhoeddus Cymru yn rhyddhau ei ddangosfwrdd dyddiol am 2pm y prynhawn yma (14/10) bydd yn dangos bod Cymru wedi cofrestru 3,846 o achosion yn ystod y saith diwrnod diwethaf, yn erbyn 3,094 am y 7 diwrnod blaenorol. Bydd yn dangos cyfradd Cymru gyfan fesul 100,000 o’r boblogaeth o 122 dros y saith diwrnod diwethaf, cynnydd o 98.1 am y 7 diwrnod blaenorol a chyfradd a gadarnhawyd (sef % y bobl a brofwyd a oedd â’r feirws) o 8.8%; sef cynnydd o 1.9% ar y saith diwrnod blaenorol.
Yng Ngwent, rydym wedi gweld 479 o achosion yn ystod y saith diwrnod diwethaf, cyfradd fesul 100,000 o 80.6 a chyfradd a gadarnhawyd o 6.8%. Mae’r tri mesur wedi cynyddu ar y saith diwrnod blaenorol, ond yn olrhain yn is na chyfartaledd Cymru gyfan sy’n dda.
Yn Sir Fynwy, rydym wedi gweld 41 o achosion yn ystod y saith diwrnod diwethaf, cyfradd fesul 100,000 o 43.3 a chyfradd a gadarnhawyd o 4.6%. Unwaith eto, mae’r tri mesur wedi cynyddu ar y saith diwrnod blaenorol, ond rydym yn sylweddol is na chyfartaledd Cymru gyfan. Rydym yn dal yn un o ychydig iawn o ardaloedd nad ydynt wedi’u cloi’n lleol. Nid oes gennym glystyrau gweithredol o achosion na throsglwyddo cymunedol eang. Nid oes tystiolaeth yma bod tafarndai na’r diwydiant lletygarwch ehangach yn ffynonellau haint. Mae ein realiti’n ymwneud llawer mwy â throsglwyddo o fewn teuluoedd (rhiant i blentyn, partner i bartner, plentyn i riant), pobl yn codi’r haint tra’n gweithio y tu allan i’r sir, myfyrwyr sydd i ffwrdd sy’n cofrestru Sir Fynwy fel cyfeiriad cartref (gan chwyddo ein niferoedd yn artiffisial), gweithwyr gofal iechyd sy’n dal y feirws yn eu gweithle a thrigolion Sir Fynwy sydd yn yr ysbyty sy’n cael eu heintio yn yr ysbyty.
Sut ydw i’n gwybod manylion y stori? Oherwydd bod ein cydweithwyr sy’n rhan o’n Tîm Profi, Olrhain a Diogelu lleol â llygaid mor graff – maen nhw’n anhygoel! Ni ellir gwadu y byddwn yn parhau i weld mwy o achosion, oherwydd ym mhobman o’n cwmpas mae cyfraddau uwch na ni. Mae gennym ddaearyddiaeth wahanol iawn na Cheredigion a Sir Benfro oherwydd ein bod yn eistedd yng nghanol De-ddwyrain Cymru / De-orllewin Lloegr ac mae gennym filiynau o bobl yn teithio trwodd ac yn byw eu bywydau o fewn radiws o 20-30 milltir.
Gwyddom hefyd fod y grŵp poblogaeth sydd â’r nifer uchaf o achosion COVID+ yn Sir Fynwy yw’r grŵp oedran 50-59. Mae hyn yn wahanol i rannau eraill o ardal Gwent, lle ceir
demograffeg iau. Gwyddom fod oedran yn un o’r marcwyr am gael amser caletach gyda COVID, felly yn sicr mae hyn yn un i gadw golwg arno. Pa bynnag oedran ydych chi, dim ond os yw eich lefelau ffitrwydd yn dda a bod eich deiet yn gytbwys y gall hynny helpu. Peidiwch byth ag anghofio bod cymaint y gallwch ei wneud i’ch helpu eich hun gyda newidiadau cymedrol, ond cyson i’ch ffordd o fyw.
Beth ydw i’n ei ddisgwyl yn yr wythnos nesaf?
– Bydd y ffigyrau’n parhau i fynd i’r cyfeiriad anghywir.
– Rwyf yn disgwyl i’r derbyniadau ysbyty gynyddu.
– Rwy’n credu ei bod yn debygol y gwelwn Lywodraeth Cymru yn ailystyried rhai o’r trefniadau cloi. Nid yw’n ymddangos bod tystiolaeth gref iawn bod y trefniadau presennol yn mynd i’r afael ag achosion newydd a gwyddom fod bwlch o bythefnos rhwng achosion cynyddol a mwy o dderbyniadau i’r ysbyty, ac yn yr achosion gwaethaf 10-14 diwrnod arall nes bydd rhai pobl yn marw. Fy ngreddf yw bod angen i rywbeth arall ddigwydd…
Parhewch i fod yn fodelau rôl, Cadwch Gymru’n Ddiogel:
– cadwch bob amser at ymbellhau cymdeithasol o 2m
– golchwch eich dwylo’n rheolaidd
– os ydych yn cwrdd ag aelwyd arall, y tu allan i’ch cartref estynedig, rhaid aros yn yr awyr agored.
– gweithiwch o gartref os gallwch
Arhoswch gartref os ydych chi neu unrhyw un yn eich cartref estynedig yn dangos symptomau.